Een week geleden ging de 34^ste editie van het ‘Salon du livre de la presse jeunesse’ van start in Montreuil. Het wordt beschouwd als de grootste Europese boekenbeurs gespecialiseerd in kinder- en jeugdliteratuur die ook toegankelijk is voor het grote publiek. Dit jaar telde de organisatie 179 000 bezoekers, dat is een record. Het was druk. Het was mooi. Het is voorbij.

Ik koos zaterdag 1 december uit om er te gaan rondsnuffelen en eens ter plaatse heb ik niets gemerkt van de revolutie die gaande was op de Champs Elysee. Het was op het salon ook vechten om aandacht, maar dan voor de literatuur!

Dit jaar opvallend veel internationale aandacht aldus de organisatie. Ook de Nederlandse en Vlaamse auteurs werden in het zoeklicht geplaatst met een behoorlijk grote stand op het salon.

Les Phares du Nord is een nationale campagne op initiatief van de Nederlandse ambassade in Parijs met de steun van Het Nederlandse Letterenfonds en het Vlaams Fonds voor de Letteren. Ik zag er Bart Moeyaert druk in gesprek. Mijn Nederlandstalige exemplaar van De gans en zijn broer dat ik had meegebracht om door hem te laten signeren, zat in mijn tas te branden. Als een verlegen bakvis ben ik in een boogje om mijn idool heen gelopen. Never meet your heroes, … of een volgende keer dan maar?

PS naar Geronimo Stilton durfde ik wel even te wuiven, en ik kreeg een dikke duim terug 🙂

 

 

‘Er is veel moois dat de weg naar de Nederlandstalige lezer niet vindt’, zei uitgever Patrick Jordens vorig weekend in de boekenbijlage van De Standaard. De titel van het artikel sloeg bij mij in als een bom. Boem!

Waarom?

Niet omdat Jordens iets nieuws zegt, in tegendeel. Ik ben het volmondig met hem eens. Ik had net beslist om regelmatig een interessante Franse uitgave hier in deze blog te bespreken met de bedoeling de aandacht te vestigen op de kruimels die traditionele Nederlandstalige uitgevers laten liggen.  Net als Patrick Jordens wil ik als vertaalster ook het Nederlandstalige lezerspubliek laten meegenieten van Franse pareltjes die hun weg niet naar de Nederlandstalige markt vinden.

In Patrick Jordens vind ik een ‘zielsverwant’, om even zijn terminologie te lenen.  Met dit verschil dat deze kinderboekenrecensent bij De Morgen doet wat ik niet durf; hij start een nieuwe uitgeverij, Tiptoe Print. Dat vind ik gedurfd.  En moedig. TipToe wil het literaire landschap verruimen en verfrissen met uitgaven die over de grenzen rijken.

Bekijk hier de video waarin Patrick Jordens TipToe Print toelicht.

In eerste instantie zal TipToe Print prentenboeken uitgeven. Er wordt kleinschalig gestart met vier à vijf (prenten)boeken per jaar. Patrick Jordens kan op een impulssubsidie van het Vlaams Fonds der letteren rekenen. Extra centen moeten bijeengesprokkeld worden via growdfunding. Wel, mijn (bescheiden) steun heeft hij al. En @ Patrick Jordens; ook altijd welkom op deze blog om inspiratie op te doen!

Meer info: growdunding.be/tiptoe

http://www.Facebook.com/tiptoeprint

Het was een tijdje stil op mijn blog. Maar we hebben niet stilgezeten. Er is geweldig nieuws: we hebben een afspraak met een uitgever! BINGO!

Binnen 2 weken is het zover, dan mogen Kristl en ik ons gaan voorstellen.

Ik voel me net als een klein meisje dat op schoolreis vertrekt. Ik kijk ontzettend uit naar het gesprek, maar tegelijkertijd voelt het toch ook wel een beetje benauwd. Zolang er geen contract getekend is, geloof ik het nog niet helemaal.

Zodra we zwart op wit het bewijs hebben dat ons prentenboek wel degelijk wordt uitgegeven, vertel ik meer. Nu ‘gewoon nog’ 2 weken geduldig wachten…

Afgelopen maanden heb ik intensief geschreven aan een nieuw verhaal. Dat deed ik op vraag van mijn vriendin en kleuterjuf Kristl Snoecx. Dit schooljaar krijgt ze van haar schooldirectie de kans om voor de  tweede keer een kunstproject met de kinderen van alle leerjaren uit te werken.  Kunst als uiting van sociale bewogenheid. Met het project worden de kinderen uitgenodigd om dieper na te denken over bepaalde waarden en dit in een kunstwerk te vatten.

Naast een expositie van alle kunstwerken, verschijnt er ook een prentenboek met als werktitel: ‘Lefvogels!, van Mini-mix naar maxi-max’.

De song Blackbird van The Beatles diende als uitgangspunt van dit verhaal. Hierin hekelt Paul Mc Cartney de rassendiscriminatie in de jaren ’60 . De thema’s vrijheid en verdraagzaamheid vormen dan ook de basis van dit prentenboek. Maar ook andere waarden als vreugde, vriendschap en verbondenheid, veiligheid, en zelfs verdriet komen in dit verhaal aan bod.

Van Mini-mix naar Maxi-max is heel goed bruikbaar in de klas. Niet alleen om de bovenstaande waarden ter sprake te brengen. Andere mogelijkheden om rond te werken zijn ook: vogels, natuur, de wereld, gevoelens, kunst.

Waarover het gaat? Dat lees je hier.

Kristl maakte de illustraties. Ze is gepassioneerd door kleuren, bovendien experimenteert ze graag met verschillende materialen en technieken, en dat is zichtbaar in haar werk. Dit prentenboek is haar debuut als illustratrice.

We hebben het manuscript verleden week voorgesteld aan een aantal Vlaamse en Nederlandse uitgevers. Het aftellen is dus weer begonnen. Duimen dat we een uitgever kunnen overtuigen!

Soms moet ik me wat moed indrinken… (water!)

 

‘Harde cijfers hierover ontbreken, maar bij een literaire uitgeverij zal om en nabij één procent van het aantal inzendingen uit de stapel worden gepikt en uiteindelijk in de aanbiedingsfolder prijken’, aldus Margo Westerbeek (*), nu freelance redacteur maar voorheen acquirerend redacteur en bureauredacteur voor onder meer de Bezige Bij, Meulenhoff en Arena.

Eén procent is weinig. Bij prentenboeken zal dat cijfer niet anders zijn vermoed ik.

Ongeveer drie maanden geleden verstuurde ik naar 88 Franse uitgeverijen een dossier met daarin een overtuigende (dat dacht ik toch) motivatiebrief, een heldere synopsis en het manuscript van ‘Chien de mer’, de Franse versie van ‘Strandhond’. Voor die mailing had ik een selectie gemaakt uit het complete aanbod van Franse uitgevers, gespecialiseerd in kinderboeken.

Daar heb ik behoorlijk wat tijd en energie in gestoken want de meest voorkomende reden van afwijzing van een manuscript is het argument dat het niet past in de ‘boekenlijn’ van de uitgeverij.

Dus doorzocht ik websites, pluisde catalogi uit tot op het bot, en zocht ik naar namen van uitgevers, redacteurs of verantwoordelijken van het leescomité. Alle informatie verzamelde ik in een Excel file waarop uiteindelijk 88 uitgeverijen prijkten.

‘Votre projet est vraiment très joli et original, malheureusement, il ne correspond pas à ce que nous cherchons pour nos albums.’

Not good enough, Sherlock! Is dat zo, had ik dan niet goed genoeg onderzocht en gezocht?

Gebrek aan originaliteit is een van de meest voorkomende reden van afwijzing, geeft Margo Westerbeek ook mee. Nochtans lees ik in de meeste afwijzingen dat het daar niet aan ligt, ze vinden het manuscript wel ‘joli en original’.

Nee, het is ook soms het verkeerde moment. Sommige uitgevers – vooral dan de kleinere uitgeverijen zoals bijvoorbeeld Au pas de loups –  zoeken momenteel geen nieuwe projecten.

‘Merci pour l’intérêt aux éditions A pas de loups, mais nous ne recherchons pas de nouveaux projets pour le moment.’

Dat is dus gewoon pech.

Soms is een afwijzing ook gewoon een kwestie van smaak.

Toutefois, il n’y a aucun doute que ce projet possède des qualités certaines. En effet, la tonalité poétique de l’histoire et du style graphique nous a beaucoup plu.

Chez nous une seule règle en vigueur : il faut qu’il ait un coup de cœur unanime ! Ici, il n’a pas eu lieu malgré les qualités reconnues.

Ik tel 25 afwijzingen. Op 88 verzendingen zegt een snelle rekensom me dat er dus nog 63 kansen blijven liggen!

Maar nee, ik moet mezelf niets wijsmaken, alle uitgeverijen vermelden duidelijk;  als je na drie maanden nog niets van hen hebt gehoord, je ervan mag uitgaan dat je manuscript werd afgewezen. Wat nu? Mijn pen in de wilgen hangen?

Gelukkig is er Margo die aanmoedigt en schrijft: ‘Denk niet na een aantal afwijzingen: ze hebben gelijk, dit wordt nooit wat. Misschien is het wel tijd voor een andere aanpak,’

Vooruit dan maar! Eerst incasseren en dan weer rechtop krabbelen. Niet opgeven en doorbijten. Ik ga broeden op haar raad. Ondertussen werk ik verder aan mijn andere verhalen. Je hoort er hier heel binnenkort meer over.

(*Schrijven Magazine, 01/2014)

De jaarlijkse Schrijfdag in Gent was een groot succes volgens de organisatoren. Creatief Schrijven trommelde meer dan 30 auteurs en vakspecialisten op en vroeg hen al hun schrijfgeheimen prijs te geven. Meer dan 100 mensen kregen feedback op een vooraf ingestuurde tekst of mochten hun manuscript pitchen bij een uitgever.

Een van die 100 was ik. In de late middag mocht ik aanschuiven bij Klaas Demeulemeester en Lise Wouters van Baeckens Books. Het werd een boeiend gesprek. Ze waren oprecht geïnteresseerd in mijn manuscript ‘Strandhond’. De illustraties vielen iets minder in de smaak. Of beter, passen minder in hun uitgeefstijl.

Dat vond ik natuurlijk wel jammer. ‘Strandhond’ is ontstaan op basis van de schilderijen van Christine Arzel. Illustraties en tekst horen samen. Het verhaal is het resultaat van de interactie tussen Christine en mij.

Over die intense wisselwerking ging het ook in de infosessie ‘synergie tussen auteur en illustrator’. Auteur Winny Ang en illustrator Fatinha Ramos vertelden hoe zij ook samen aan een verhaal werken.  Voor uitgeverij Sesam maakten ze ‘Op zoek naar Yori’. Het verhaal groeide tijdens de verschillende meetings die ze hadden.  ‘We vullen elkaar goed aan en geven elkaar opbouwende feedback om tot een mooi resultaat te komen. We zijn alle twee echte theedrinkers, dus dat schept ook een band en maakt onze meetings heel gezellig’ lachen ze tijdens het panelgesprek.

Bij Stefan Boonen en Anke Rymenams was het koffie die rijkelijk vloeide. Bij hen was het verhaal, ‘Kleine August‘ eerst af en was het de uitdaging voor Anke om er illustraties bij te verzinnen. Stefan vertelde dat hij hier en daar de tekst wat moest aanpassen omdat bijvoorbeeld de tekeningen al veel duidelijk maakten. Ook belangrijk vonden ze de backstory van de personages. Samen bedachten ze hoe het leven van hun personage eruitzag.  Het voedt de details in de tekeningen. ‘En je mag er zeker van zijn’, zegt Anke, ‘kinderen kijken naar alle details, ze missen er geen een!’

Je kan hier het gesprek helemaal opnieuw beluisteren.

De organisatie Creatief Schrijven weet er wel de spanning in te houden. In april was ik er als de kippen bij om me te inschrijven voor de Schrijfdag op 2 juni in de Vooruit in Gent. Het wordt een festival van het geschreven woord. Een literair treffen voor al wie graag schrijft. Nou daarvoor wil ik wel de hele trip naar België maken!

Creatief Schrijven heeft een prachtig druk programma in elkaar gestoken, met workshops, lezingen en infosessies. Je leest er hier alles over.

Waar mijn hart voor sneller ging slaan, is de pitch met een uitgever.  Een unieke kans om aan te schuiven bij o.a. uitgeverij Vrijdag, de Geus, het Balanseer of Clavis.

In de aankondiging stond dat de plaatsen beperkt zijn. Elke kandidaat kan maar één werk voorstellen. Ik kies voor de voorstelling van mijn prentenboek Strandhond. Het verhaal is volgens mij af en de illustraties zijn in de maak.

Op basis van de synopsis die je instuurt, maakt Creatief Schrijven een match met een uitgever. Het komt er dus wel op aan om een krachtige synopsis neer te zetten, eentje die de uitgever zin geeft om je te ontmoeten. Op 16 april duwde ik toch wel met een klein hartje op de verzendknop.

Het was dan wachten tot 15 mei, een datum die in het rood in mijn agenda stond te blinken. Maar eindelijk viel er gisteren dit verlossend bericht in mijn mailbox:

Beste mevrouw/meneer

Goed nieuws! 

Jouw synopsis wist ons te overtuigen.

Op zaterdag 2 juni zul je je manuscript kunnen pitchen bij een uitgever.

 Volgende week bevestigen we jou bij welke uitgever je kunt pitchen (+ het tijdstip).

 

Yes! En Bingo! Van zo’n bericht krijg ik ineens enorm veel energie! Maar nu de datum dichterbij komt, word ik ook wel zenuwachtig. Welke uitgever zal ik ontmoeten? 15 minuten is echt niet lang. Ik heb zoveel te vertellen en te vragen. Krijg ik dat wel klaargespeeld in een klein kwartier?

Mijn schrijfvriendin Joëlle raadde me aan om thuis alvast luidop te oefenen. Kwestie van niet over mijn woorden te struikelen als ik straks de zenuwen niet onder controle kan houden. Een gouden tip. Dus zo meteen ga ik mijn verhaal al eens opzeggen, ik ben er zeker van dat mijn lieve hond Freya wel braaf wilt luisteren.

Uiteraard hou ik jullie via deze blog op de hoogte. Duimen jullie met me mee?

P.S. Wil je zelf ook pitchen? Haast je dan. Er zijn nog enkele plaatsen vrij! Schrijf je hier in

 

Afgelopen week was ik op bezoek in het kleuterklasje van mijn vriendin Kristl. Ze werkt al meer dan 30 jaar als kleuterjuf in de gemeentelijke basisschool in Jezus-Eik en heeft dan ook in al die jaren een eerbiedwaardige ervaring in prentenboeken voorlezen opgebouwd.

Ik vroeg haar of ik ook eens mocht komen meeluisteren. Het leek mij interessant om weer in contact te komen met mijn doelpubliek. Het mocht en zo klopte ik die vrijdagochtend ’s morgens op de deur van haar klasje aan voor het verteluurtje.

De 35 (!) kleutertjes zitten braaf in een kring als ik de klas binnenkom. Ik word met veel enthousiasme onthaald. Dat werkt zo aanstekelijk, meteen val ik in mijn rol als ‘juf Els’. Kristl heeft haar klasje uitgelegd dat ik prentenboeken schrijf en dat ik daarom graag eens mee kom luisteren. Ze vinden het spannend, zo een nieuwe juf. Ik stel wat vragen en krijg zo leuke en ongedwongen antwoorden. Aan een ietwat verlegen jongetje met een kleurrijk brilletje vraag ik of ik naast hem mag gaan zitten. Hij kijkt me aan en zegt: ‘ik vind jou mooi’.

Nou, van die spontane uitlating loop ik de rest van de dag nog op wolkjes!

Kristl leest het verhaal ‘Help! Lucas is opgegeten van John Fardell voor (*). Een heerlijk onzinnig monsterverhaal: Als Lucas en Sara in het bos spelen, wordt Lucas opgegeten door een Schrokker. Die dan weer wordt opgegeten door nog een grotere Grijpgraag, die op zijn beurt weer wordt opgeslokt door een nog grotere Vreetvis, … Lucas’ zusje Sara achtervolgt met de fiets de monsters die haar broertje opeten en slaagt er uiteindelijk in haar broertje te redden.

Kristl vertelt en leest heel geanimeerd. De kinderen  – en ik – gaan helemaal op in het spannend verhaal. Ik geniet van de uitdrukkingen op hun gezichtjes. Hun reacties en commentaar. Het is zo boeiend te zien hoe ze het verhaal beleven. Zo nu en dan kijken ze speels in mijn richting, vindt juf Els het ook spannend? En of! Ik zit te trillen op mijn kleine stoeltje!

Wat een opluchting als Lukas aan het einde van het verhaal weer levend tevoorschijn komt. En hoe uitgelaten lachen de kleutertjes als de kleine Lukas de grote gevaarlijke monsters bang maakt en bedreigt.

Wel, dàt is de energie die ik met prentenboeken wil overbrengen. Ik wil verhalen schrijven die kinderen meesleuren in hun fantasie. Verhalen die hen doen dromen, lachen, triest laten worden en soms ook een beetje kwaad om uiteindelijk opgelucht adem te halen bij een goede afloop. Want bestaat er iets leukers dan samen verhalen lezen en beleven?

(*) Help! Lucas is opgegeten, John Fardell, uitgeverij C. de Vries-Brouwers, Antwerpen, 2013.

Het schrijven ‘dedramatiseren’, relativeren of tot zijn normale proporties terugbrengen, dat was een van de doelstellingen van de masterclass met Anne-Laure Bondoux ondertussen alweer een tijdje geleden (14 februari in l’école du livre de jeunesse, Parijs). In Nederland en Vlaanderen werden tot nu toe 2 van haar boeken vertaald; ‘De tranen van de moordenaar’ en ‘Zo gaan die dingen’, beiden uitgegeven door Gottmer. In Frankrijk is Bondoux een bekend en succesvol jeugdauteur.  Ze heeft al meerdere belangrijke prijzen in de wacht gesleept. Ik ben een echte fan van haar verhalen. Het is mijn droom enkele van haar verhalen te mogen vertalen, ik kom er zeker nog op terug in deze blog!

 

Aan de hand van een boeiende powerpointmontage vertelde Anne-Laure hoe ze voor haar meest recente roman te werk was gegaan. ‘L’aube sera grandiose’ verscheen 21 september 2017 bij Gallimard Jeunesse en werd meteen bekroond met de nieuwe Prix Vendredi. (een bespreking volgt nog, beloofd!)

‘On ne peut pas écrire sans la force du corps’, schrijft Marguerite Dumas. Net als een muzikant die gaat optreden moet je je voor elke schrijfsessie fysiek ook voorbereiden., vindt Bondoux. Dat kan tijdens een half uurtje joggen. Zelf kiest Anna-Laure voor de hometrainer. Of anders voor een reeks ontspannende oefeningen. Ze wilt het ons zelf laten ervaren en dus ontsnappen we niet aan een actieve demonstratie waarbij we allemaal in kring moeten gaan staan. We zwaaien met onze armen, kloppen met zachte tikjes onze beslommeringen uit ons lichaam en doen wat ademhalingsoefeningen.

Ook muziek speelt een belangrijke rol bij die opwarming. Voor ‘L’aube sera grandiose’ luisterde Anne-Laure telkens voor ze aan haar bureau ging zitten naar de Franse zangeres Camille met ‘Allez, allez, allez’.  We luisteren mee en terwijl ze vertelt, stampt Anne-Laure enthousiast met haar voeten op de grond. Eerlijk, ik voel de energie ook al bij mij naar boven borrelen. Heel aanstekelijk!

luister hier naar Camille met ‘Allez, allez, allez’

Die energie is belangrijk, vindt Anne-Laure. ‘Het is de eerste vraag die je je als schrijver moet stellen bij elk nieuw verhaal dat je gaat maken. Zoek naar de energie die je bij de lezer wilt opwekken. Hoe wil je dat de lezer zal reageren? Blij, gefrustreerd, geëxciteerd, …? En zoek dan naar de vorm die je verhaal best zal passen. Noteer het allemaal nauwkeurig in een schriftje.’

Plots begrijp ik het; dit is het wat haar verhalen zo sterk maakt, die energie. Die stroomt eerlijk en zonder schroom als Anne-Laure vertelt. In al haar verhalen blijft ze dicht bij haar eigen ervaringen. Die weet ze op zo’n manier te verwoorden dat iedere lezer zich erin herkent. En erdoor ontroerd wordt.

Ik bewonder de generositeit waarmee ze over haar eigen problemen en moeilijkheden vertelt. Het is haar niet altijd voor de wind gegaan. Een echtscheiding, een dochter met anorexia, een moeilijke relatie met een dominante moeder, je zou al voor minder gedurende 2 jaar lijden aan een writersblock. Maar hier staat nu voor ons een vrouw die zichzelf terug heeft opgebouwd en duidelijk goed in haar vel zit. Een voorbeeld van zelfvertrouwen. Geen greintje arrogantie. Gewoon ontzettend sympathiek en hartelijk. Ik hield al van haar auteur, nu bewonder ik haar ook nog eens te meer voor de vrouw die ze is.

Als laatste tip van deze veel te korte masterclass onthoud ik Anne-Laures advies totems aan te leggen. dat kan in de vorm van een boek, film, kunstwerk, … ‘het gaat erom dat het zaken zijn die jij ook had willen kunnen maken’, zegt Anne-Laure. ‘Niet om te vergelijken, want dat werkt alleen maar remmend. Nee, totems dienen als motor, het is de stuwende kracht om je eigen werk te realiseren.’

Ik ga het zeker toepassen, en verbaast het je nog als ik zeg dat de romans van Anne-Laure Bondoux bovenop mijn totemstapel liggen?!